Grzybica u kobiet

Podczas leczenia grzybicy narządu rodnego kobiet są częste nawroty choroby. Miejscowe leczenie grzybicy pochwy jest skuteczne wyłącznie wtedy, gdy pierwotnym źródłem zakażenia jest śluzówka pochwy i nie doszło jeszcze do zakażenia ogólnego organizmu. Skuteczne leczenie bez nawrotów choroby jest zapewnione wówczas, gdy zostanie zlikwidowane pierwotne źródło zakażenia, czyli grzybica jelit.

Candida albicans  stanowi główny czynnik zakażenia narządu rodnego u kobiet. Mogą pojawić się również inne typy grzybów: Candida tropicals, Candida kefyr, Candida glabrata, Candida guilliermondii, Candida crusei i inne. Ich obecność w pochwie stwierdza się u 10 – 40% kobiet.

W chwili porodu matka przekazuje córce szczepy bakterii z grupy Lactobacillus acidophilus, które kolonizują błonę śluzową pochwy córki wytwarzając tzw. odporność symbiotyczną. Jednakże zdarza się, że u matki występują zaburzenia w składzie flory bakteryjnej pochwy i nie jest ona w stanie przekazać swojemu dziecku odpowiedniej ilości pałeczek kwasu mlekowego, co wpływa na podatność córki na zakażenia bakteryjne i grzybicze.

Grzyby Candida w pochwie kobiet ciężarnych wykrywa się w 50 – 90 % przypadków. Przyczyną tego jest wzrost ilości hormonu progesteronu wytwarzanego przez organizm ciężarnej kobiety i związany z tym wzrost w komórkach nabłonka pochwy ilości glikogenu, który, zamiast odżywiać pałeczki kwasu mlekowego, stanowi doskonałą pożywkę dla drożdżaków, co sprzyja ich rozmnażaniu.

Jest wiele czynników, które stanowią źródło zakażenia grzybiczego dróg rodnych u kobiet. Są to przede wszystkim:

• ciąża – 10% zachorowań w I trymestrze, 25 – 55% w II trymestrze
• doustne hormonalne środki antykoncepcyjne
• preparaty hormonalne stosowane w okresie przekwitania
• dieta wysokowęglowodanowa
• cukrzyca
• otyłość
• zaburzenia tolerancji glukozy
• zażywanie antybiotyków
• niedoczynność tarczycy, przy-tarczyc i nadnerczy
• niedożywienie i niedokrwistość
• niektóre nowotwory złośliwe (zwłaszcza z grupy białaczek)
• leczenie hormonalne
• kortykoterapia i immunosupresja
• współistniejące zakażenie rzęsistkiem pochwowym
• zakażenie bakteriami tlenowymi, beztlenowymi, wirusami typu Herpes simplex (wirus opryszczki)
• otarcia i urazy powodujące przerwanie ciągłości błon śluzowych i naskórka
• częste kontakty seksualne z zakażonym partnerem
• przegrzanie i nadmierna wilgotność okolicy narządów moczowo-płciowych, do której dochodzi najczęściej z powodu noszenia bielizny osobistej wykonanej z włókien syntetycznych
• brak higieny osobistej
• wkładka domaciczna.

Ważne jest również to, że wargi sromowe kobiet, które rodziły, nie chronią już szczelnie wejścia do pochwy co może być przyczyną zahamowaniu rozwoju pałeczek kwasu mlekowego co może  spowodować, że kwasowość wewnętrzna pochwy zmieni się w kierunku zasadowym, co ułatwi inwazję bakteriom chorobotwórczym oraz będzie sprzyjać zakażeniom grzybiczym.

Zazwyczaj objawy pojawiają  się szybko i gwałtownie, pojawia się ból, świąd i pieczenie w obrębie pochwy, które często nasilają się po stosunku płciowym. Błona śluzowa pochwy i sromu jest obrzęknięta i zaczerwieniona, a na ścianach pochwy zwykle widoczne są punktowe, rozsiane białe serowate naloty. Równocześnie pojawiają się piekące, gęste i serowate upławy przypominające ścięte mleko lub rzadkie i wodniste. Podczas oddawania moczu pojawia się ból i pieczenie oraz ból podczas stosunków płciowych. Zakażenie często przechodzi ze śluzówki pochwy na skórę warg sromowych, uda, krocze, pępek, pachwiny, okolice podsutkowe oraz przestrzeń międzypośladkową, wywołując obrzęk tkanek i nieprzyjemne objawy pieczenia i świądu. Ma ono zwykle charakter typowego wyparzenia grzybiczego, często z krostkowymi wykwitami na obrzeżach stanu zapalnego. Zakażone mogą być także: szyjka macicy, gruczoł przedsionkowy, pęcherz i cewka moczowa. Przewlekająca się grzybica sprzyja powstaniu nadżerki szyjki macicy i nadżerek pochwy, niosąc zagrożenie rozwojem komórek nowotworowych.

Pierwotnym źródłem choroby jest zakażone jelito grube, a objawy grzybicy pochwy są jedynie wynikiem przerastania strzępkami grzybni narządu rodnego. Takie samo zjawisko występuje w przypadku zapalenia pęcherza moczowego, kiedy strzępki grzybni przerastają jego ścianę ze strony pochwy i jelita grubego, wywołując stan zapalny i dolegliwości bólowe.
Złagodzenie objawów zapalenia pochwy preparatami przeciwgrzybicznymi działającymi miejscowo jest z wymienionych powodów często nieskuteczne i przynosi jedynie krótkotrwałą ulgę.

Aby uzyskać właściwe rezultaty w leczeniu zakażeń narządów rodnych kobiet należy  przede wszystkim utrzymywać właściwą higienę okolicy krocza,  stosować płyny do higieny intymnej o pH, które łagodzą objawy związane z zakażeniem grzybiczym, pomagają w ich leczeniu oraz zapobiegają dalszemu rozwojowi infekcji poprzez utrzymanie kwaśnego pH tej okolicy. Nadmierna higiena i zbyt częste podmywanie się, może spowodować wypłukiwanie naturalnej flory bakteryjnej zapewniającej ochronę przed bakteriami chorobotwórczymi. Ponowna regeneracja naturalnej mikroflory pochwy trwa kilkadziesiąt godzin. Codzienne kąpiele w pachnących piankach czy płynach także mogą zaostrzyć lub nawet wywołać nieprzyjemne objawy upławów, ponieważ zwykłe mydło ma odczyn zasadowy, a to sprzyja rozwojowi grzybicy.
Dużym plusem w leczeniu grzybicy jest rezygnacja z hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych oraz syntetycznych hormonów stosowanych w okresie klimakterium i po menopauzie.